Over dat wat we allemaal meestal graag doen - over effectieve non-verbale communicatie, zakelijk en privé
Een vriendin maakte een opmerking over een gesprek met een docent. Die docent luisterde volgens haar wel. Maar ze hoorde haar gesprekspartners wel, maar ze hoorde vooral wanneer zijn kon inspringen.
En dat merk ik vaak. Mensen horen iets waar zijn iets over willen zeggen. Luisteren gaat volgens mij over de geest die de gesprekspartner inbrengt. En over de aandacht die hij/zij wil geven. Dat vindt de gesprekspartner fijn. Pas dan is het een goed gesprek.
We horen veel, van anderen. We denken veel van anderen te weten. Maar:
In mijn studie communicatiewetenschap en in mijn werk heb ik geleerd om wat anderen zeggen in eigen woorden samen te vatten. Dan heeft die ander het gevoel naar behoren gehoord te zijn. Als mindfulness-trainer doe ik dat anders. Iedere deelnemer mag na een oefening zijn of haar ervaring aan de gesprekspartner (eigenlijk alleen de luisteraar) vertellen, zonder dat de ander verbaal reageert. Voor mij, en voor anderen werkt dat goed. Non-verbaal wordt er geknikt, verbaasd gekeken, gelachen, worden er schouders opgehaald. De luisteraar luistert met aandacht, geeft reacties in het eigen verhaal erna.
Vijf minuten lijken lang. Ik heb al vaker meegemaakt dat mensen ongemakkelijk begonnen te schuiven omdat ze niets meer konden of wilden zeggen. Maar uiteindelijk geeft het rust. Als iemand alleen dát zegt wat hij of zijn wil zeggen.
Ik doe hatha-yoga. Mijn yoga-juf zegt: yoga vraagt om beweging met aandacht. Aandacht voor de beweging die je maakt of kunt maken, aandacht voor jezelf. Ze zegt ook altijd: luister eerst naar je lichaam en dan pas naar mij.
Yoga brengt mij veel. Als MS-patiënt kan ik nog veel, ook door yoga. In de wetenschap is vastgelegd dat yoga, bewegen met aandacht, goed is voor mensen die het doen. Er was een tijd dat iedereen die ziek was, zich niet teveel mocht bewegen volgens de medische wetenschap. Nu wel. Aandacht en luisteren helpen ons misschien?
Pas had ik een gesprek met iemand die mindfulness-les wilde hebben met haar gezin. Daar moest ik eens over achter mijn oor krabben. Ken je dat? Er zijn op verschillende plaatsen mensen die zich graag laten horen en anderen die liever zwijgen. Bovendien willen sommige mensen liever geen intieme zaken in de groep gooien. Die verschillen zijn er in gezinnen ook. Ouders geven kinderen ongevraagd advies en kinderen slaan advies in de wind. Dat beeld heb ik, uit ervaring, ook. Een onderdeel uit de MBCT-cursus laat dat los. Want ‘luisteren’ kan anders.
Tijdens één van mijn banen leerde ik dat je met reageren in andere woorden de ander laat weten e hem of haar gehoord hebt. MBCT (‘mindfulness based cognitieve therapy’) hanteert een nóg veiligere methode: echt luisteren zonder te reageren. Dat kan. Als je iemand aankijkt als hij of zij praat, dan heeft die ander het gevoel dat je aandachtig naar hem of haar luistert. Zo reageerden we toen we deze methode evalueerden. Iemand uit mijn omgeving doet dat altijd. Ik vind dat prettig. Als hij me vraagt om hoe het met me gaat, dan luistert hij in stille aandacht. Dat geeft me heel veel vertrouwen. Dat laat ook zien dat zoiets kan buiten de trainingssituatie om.
In het begin moet je misschien nog oefenen. Je kunt aan de ander vragen om erop te letten dat je niet te veel zult praten of helemaal niet. Je kunt vragen of die ander zich gehoord voelde na het gesprek. Je kunt zelf ook stiekem de tijd vastleggen, door te tellen of door een zandloper ongemerkt om te draaien.
Ik krabde me achter de oor na de vraag van diegene die met haar gezin MBCT-les wilde doen. Maar door hierover na te denken, heb ik een oplossing. Luisteren naar elkaar met aandacht kunnen we allemaal. Het levert ons wat op en we geven iets moois aan de ander.
Een goed gesprek met – Ilja Aussems verhuist
Van: Korte Raarberg 31, 6231 KP Meerssen (tot 1 december 2016)
Naar: Papenweg 80, 6241 BW Bunde (vanaf 19 december 2016)
043-879 55 79 / 06-41018380 / Ilja @play-time.nl
Dat kan ik je als trainer geven: mindfulness based cognitieve therapy (MBCT), 1 op 1.
Mijn ziekte (MS) dwingt me daartoe. Maar als ik niet ziek was, zou ik je ook zo’n kans bieden. De mensen die een training bij mij volgen, stellen dit vaak ook op prijs. Want dan kun je persoonlijk begeleid worden. Dan hoef je het verhaal van anderen niet te volgen. Dan telt alleen jouw verhaal en jouw probleem of vraag. Verlegenheid doet er niet zo toe. Jij mag dominant zijn, in positieve zin dan.
Als trainer ben ik je coach. Ik bied je een luisterend oor (aandacht) en ervaringsdeskundigheid (als trainer en als patiënt). Ik weet van enkele deelnemers persoonlijk dat ze de training in een groep nooit zouden hebben gedaan. Nadat ze de training hebben gedaan natuurlijk wel
(mbct gaat over ‘er is wat er is’, dus moeilijkheden kunnen zo worden aangepakt of besproken).
Lees dan hier maar meer en bel of mail me. We gaan aan de slag op de tijden waarop het het jou en mij past.
Mijn dochter vroeg laatst aan mij over mijn studie in het kader van een schoolvak. Ik ben communicatiewetenschapper. Ik was blij dat ik het met haar kon bespreken. Ze vroeg mekaar verschillende communicatie- en gesprekstheorieen. Daar zaten wat mij betreft wat verouderde theorie bij (hyperdermic needle, e.d.). En ik ben ervan overtuigd dat er teveel aandacht wordt gegeven aan de macht van de groten, bijvoorbeeld media en bestuurders. Voor hen zou dat fijn zijn. Maar een mens denkt zelf het slimst te zijn. Niet de media en bestuurders.